Yapay Zeka (YZ) Renkleri

(Colors of Artificial Intelligence/Al)

5 Ocak 2025 / Sayı: 18

Merhaba, 2025 yılının ilk sayısında ve toplamda 18. Sayımızda birlikteyiz.

 

Son günlerde teknoloji devlerinin kendilerine yeterli enerji sağlamak üzere “nükleer santral” a hücum ettiklerini izliyoruz.

Ömrü dolmuş ve kapanmış nükleer santralları tekrar açmayı planlıyorlar, Ömrü dolmak üzere olan nükleer santralların ömrünü uzatmak için çalışıyorlar. Yeni Nükleer santral açmak için ülkelerle ve ilgili firmalarla görüşüyorlar. Küçük ölçekli nükleer santrallar için yatırım yapıyorlar.

Tek amaç veri merkezleri ve sistemlerine yeni enerji kaynakları ve soğutma suyu kaynakları bulmak.

Nükleer Santrallar bir  sürecin ürünü.

İlk aşama nükleer yakıtın toprak altından çıkarılması ve zenginleştirilmesi. Bu sürede radyoaktif madde toprak altından çıkarılıyor ve işleniyor, başka bir ifade ile zenginleştiriliyor. Bu süreç çok meşakkatli bir aşama. Gram seviyesinde radyoaktif ürün için tonlarca toprak yer altından çıkarılıyor. Bu işi yapan işçiler çok fazla tehlikelere ve maruziyetlere uğruyorlar. Arkasından ürünün nükleer santralda kullanılması için bir işlem daha gerçekleştiriliyor.

Radyoaktif malzeme, nükleer santralda fiziksel bozunmaya uğrayarak enerji açığa çıkarıyor. Bu aşamada da soğutma suyuna ihtiyaç var. Çıkan enerji elektrik enerjisine çevriliyor. Bu aşama, yani elektrik enerjisini elde etme süresi yıllar alıyor. 5-10 yıl gibi.

Kullanılan yakıt malzemesi sonsuza kadar kullanılamıyor. Ancak fiziksel bozunma devam ediyor.  Bu nedenle radyoaktif atıkların yüz yıl kadar güvenli yerlerde, depolarda, su altında, toprak altında saklanması gerekli.

Her üç aşama da bir maliyet içeriyor. Nükleer enerjiden elde edilen enerji bu nedenle ucuz değil. Piyasada, kilovat saat başına verilen maliyetler sadece elektrik üretilirken verilen fiyatlar.

Çok önemli faktör ise, her aşamada Uluslararası Atom Enerjisi (IAEA) kurallarına uymak zorunluluğudur.

Bilindiği üzere radyasyon yayan tüm maddelerin kullanılması, nakliyesi, saklanması IAEA’nın iznine bağlıdır.

Bu süreçte Tree Miles Island, Chernobyl ve Fukushima gibi nükleer kazaların etkilerinin hala sürdüğünü ve hala bu seviyede yatırımların yapıldığını da vurgulamak gereklidir.

Blog sitemizde Nükleer Santrallara yaklaşımımızın ana temalarını çok kısa olarak vermenin yararlı olduğunu belirtmek istedik.

Gelecek sayımızda buluşmak dileğiyle.

Haluk Orhun (Fiz.Y.Müh)

Tüm yazılara ulaşmak için yazıyı aşağıya kaydırın.

Not: Yazılardaki görüşler yazarlara ait olup Blog sitemizi bağlamamaktadır.

Son Yazılar

Yapay zeka deepfake’leri 2024’te seçimleri nasıl kirletti?

Shannon Bond Çeviri: Nezih Kazankaya  Ocak ayında, New Hampshire’daki binlerce seçmen, Başkan Biden’ın Demokratlara eyaletteki ön seçimlerde oy kullanmamalarını söylediğini...

Küresel Enerji ve Yapay Zekâ Konferansı

  Çeviri: M. Nilgün Ercan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından 4-5 Aralık 2024 tarihlerinde Paris’te “YZ için Enerji” ve “Enerji...

HUDERIA: Yapay zeka sistemlerinin insan hakları üzerindeki etkisini değerlendirmek için yeni araç.

Avrupa Konseyi’nin yeni bir aracı , Yapay Zeka (YZ) sistemleri için risk ve etki değerlendirmeleri yapmak üzere rehberlik ve yapılandırılmış bir yaklaşım sağlar ...

Yapay Zekayı oluşturmak için gereken veriler nerelerden geliyor?

Melissa Heikkilä/Aralık 2024   Yeni bulgular, veri kaynaklarının gücün en güçlü teknoloji şirketlerinin elinde nasıl yoğunlaştığını gösteriyor.   Yapay zeka...

Nadir Metaller Savaşı – Enerji Geçişinin ve Dijitalleşmenin Karanlık Yüzü.

  Guillaume Pitron/Çeviren: Alp Tümertekin/Fransızca Orijinal Adı: La Guerre Des Metaux Rares. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları/296 Sayfa  Kitabın tanıtımında...

İklim değişikliği ve enerji: Çin’in kritik mineral yasağının ABD için anlamı nedir?

Ülke, en büyük ekonomik rakibine ciddi ekonomik zararlar verebilecek şekilde daha da sert karşılık vermeye hazır olduğunun sinyalini verdi. James...

Küresel Dijital Sözleşme: Yapay Zeka yönetimi için yeni temeller

  Amandeep Singh Gill / BM Genel Sekreter Yardımcısı ve BM Genel Sekreteri’nin Teknoloji Temsilcisi Küresel Dijital Sözleşme: Küresel Dijital...

Yapay zekanın emisyonları daha da artacak. Veri merkezi emisyonları 2018’den bu yana üç katına çıktı.

James O’Donnell/Aralık 2024 Karmaşık yapay zeka modelleri yaygın olarak piyasaya sürüldükçe, bu rakamların çok daha fazla artması muhtemel.   Mevcut...

Malzeme biliminin, Yapay Zeka gelişiminin bir sonraki sınırını açmada neden önemli olduğu

Kai Beckmann / Aralık 2024   Malzeme zekası, yarı iletkenlerin sürekli evriminde önemli bir rol oynuyor.   İlk ticari mikroişlemci...

Yapay zeka Dünya’nın en yüksek ısınmasını öngörüyor.

Yapay zeka, hızlı karbonsuzlaşmanın 1,5 santigrat derecenin üzerindeki ısınmayı engellemeyeceğine dair yeni kanıtlar sunuyor. Araştırmacılar, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere...

4 Milyon Ölü: “Sıcak Dalgası” Felaketi Karabatak’larda Feci Kayıplara Neden Oldu.

BY HANNAH HICKEY, KASIM 2024 Denizlerdeki “sıcak hava dalgası” Alaska’da 4 milyon karabatağın ölümüne yol açmış olup, değişen besin ağları...

Helicobacter pylori’den Yapay Zeka uygulamalarına, kuantum bilgisayarına: Anılar, hayaller

Dr Ayşe Ergüven, PhD, Biol. Bu yazıma, bilimsel çalışma yaparken önyargılı olmanın kararımızı nasıl etkileyebileceğini vurgulayan bir anımı anlatarak başlamak...

2025: Uluslararası Kuantum Bilim ve Teknoloji Yılı. 100 yıllık kuantum sadece bir başlangıç…

7 Haziran 2024 tarihinde Birleşmiş Milletler 2025 yılını “Uluslararası Kuantum Bilim ve Teknoloji Yılı (IYQ)” olarak ilan etti. İlana göre...

İnsan beyninin küçük bir parçasının son derece ayrıntılı bir haritası oluşturuldu.

Cassandra Willyar / Mayıs 2024 Küçük bir beyin örneği 5.000 parçaya bölündü ve makine öğrenimi bunları yeniden birleştirmeye yardımcı oldu...

Hindistan’da Yapay Zeka Yasası Yapmak mı, Yapmamak mı?

  Hindistan BT(Bilgi Teknoloji Bakanı) Bakanı Parlamentoya 5 Nisan 2023 tarihinde şunları söyledi: “Yapay Zekayı düzenleme planımız yok.” 13 Aralık...
Scroll to Top