Harriet Reuter Hapgood , 01/07/2024
Kanada ve Rus gemileri beş yıl daha ağır yakıt kullanmaya devam edebilecek.
Çevre kuruluşlerı, Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün ağır yakıt yağına getirdiği yasağın, kirletici deniz yakıtının kullanımını önümüzdeki beş yıl boyunca azaltamayabileceği konusunda ilgilileri uyardı .
Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün 2021’de kabul ettiği düzenlemesi uyarınca, Arktik sularından geçen gemiler artık ağır yakıt yağı (HFO) kullanamayacak veya taşıyamayacak. Yasağın amacı, hassas Arktik bölgesi ve yaban hayatı üzerindeki yıkıcı çevresel etkileri önlemektir.
Ancak çevre grupları, coğrafi kapsam, muafiyetler ve feragatler nedeniyle gibi birçok geminin hâlâ ağır yakıt kullanabileceği yasal boşluklardan yararlanıyor.
Arktika kıyı şeridinin yarısı Rusya’nın sorumluluğunda olup, Rusya, yeni uygulamayı hayata geçirmeyi planlamamaktadır. Rusya’nın bu sularda 800’den fazla gemisi bulunmaktadır.
Ağır yakıt yağı (HFO) nedir ve neden bir
sorundur?
Kâr amacı gütmeyen Clean Arctic Alliance’a göre ağır yakıt yağı, küresel olarak deniz yakıtının yaklaşık %80’ini oluşturan viskoz ve kirletici bir yakıt yağıdır . Antarktika’da on yıldan uzun süredir ve 2022’den beri Norveç Arktik takımadaları Svalbard çevresindeki sularda yasaklanmıştır.
HFO ile ilgili iki büyük çevresel sorun vardır: emisyonları ve atıklarının temizleme zorluğu. (HFO yakıldığında, egzozdan çıkan atıkların siyah karbon parçacıklarıyla doludur.)
Bunlar, Arktika’nın karının, buzullarının ve deniz buzunun yansıtıcılığını azaltarak ısıyı emme yeteneğini artırır. İklim krizi Arktika’nın doğasını değiştirdikçe, daha fazla nakliye rotası açılıyor, daha fazla emisyon riski taşıyor ve küresel ısınmanın hızlanan geri bildirim döngüsüne katkıda bulunuyor .
Clean Arctic Alliance, 2015-2019 yılları arasında gemi taşımacılığından kaynaklanan siyah karbon emisyonlarının yüzde 85 arttığını, IMO’nun yasağının ise bu miktarı sadece yüzde beş azaltacağını söylüyor.
WWF, HFO’nun o kadar kirli olduğunu ve uluslararası hukukun salınmadan önce kükürt içeriğinin ‘temizlenmesini’ gerektirdiğini söylüyor. Ne yazık ki, egzoz dumanlarını ‘temizlemek’ için deniz suyu kullanan bu boşluk teknolojisi, kirleticilerin havaya değil okyanusa salınması anlamına geliyor.
Kanada sularındaki gemilerden çıkan kirletici atıkların toplam hacminin yüzde 97’sinden fazlası yıkama tesislerinden geliyor.
Ağır yakıt sızıntıları neden bu kadar tehlikelidir?
Deniz yakıtları viskozitelerine göre sınıflandırılır. HFO, ağır artık yağların – daha hafif yağların rafinerisinde yaratılan yan ürünlerin – kalın, katran benzeri bir karışımıdır. Diğer yakıt yağlarından yaklaşık %30 daha ucuzdur. Suya göre yoğunluğu değişebilir, bu nedenle dökülen yağ suda yüzebilir, batabilir veya asılı kalabilir.
Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi HFO’yu ‘kalıcı’ bir petrol olarak tanımlıyor. Petrolün yalnızca yüzde beş ila 10’u bir sızıntıdan sonraki ilk saatlerde buharlaşacaktır. Sızıntılar genellikle suyun yüzeyinde kalın tabakalar halinde yayılır ve bazıları birkaç metre çapında olabilen katran toplarına dönüşür. Bunlar okyanus rüzgarları ve akıntıları tarafından yüzlerce kilometre uzağa taşınabilir.
HFO kutup sularına döküldüğünde, soğuk bir emülsiyonlaştırıcı etkiye sahiptir. Bu, parçalanmasını yavaşlatır ve temizlenmesini neredeyse imkansız hale getirir – Arktika’daki temizleme çabaları zaten buz, aşırı soğuk ve büyük dökülmelerle mücadele için gereken ekipmanı getirmek için sınırlıdır ve erişim nedeniyle engellenmiştir.
Bu tür sızıntılar mors, kutup ayısı ve beyaz balina gibi türleri tehlikeye atıyor , gelgit canlılarını boğuyor ve uzun vadeli tortu kirliliğine yol açıyor.
Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün HFO yasağı ne kadar etkili?
Uluslararası Temiz Taşımacılık Konseyi, şu anda HFO kullanan gemilerin yaklaşık %74’ünün yeni düzenlemeler kapsamında bunu yapmaya devam edebileceğini tahmin ediyor. ‘Korunmuş yakıt tankları’ olan gemiler yasaktan muaftır. Korunmuş yakıt tankları bir sızıntı riskini azaltabilir, ancak yine de siyah karbon emisyonlarına ve yıkamadan kaynaklanan kirli atık suya katkıda bulunmaktadırlar.
Norveç’in Svalbard Çevre Koruma Yasası HFO’yu zaten yasaklıyor – yakın zamanda İrlandalı bir nakliye şirketine bir milyon NOK (87.508 €) para cezası vererek bunu uygulamaya koydu – ancak Arktika’ya sınırı olan ülkeler kendi karasularında ülkelerinden gelen gemilere muafiyet veya muafiyet tanıyabiliyor.
Kanada, Arktik topluluklarına yiyecek ve yakıt taşıyan yerel gemiler için muafiyetler vermeyi planladığını belirtti. Finlandiya, düzenlemeleri uygulayacağını öne sürdü, ABD ve Danimarka ise henüz yorum yapmadı.