HAI Yapay Zeka Raporu 2025: Araştırma ve Geliştirme

1. Sanayi, yapay zekaya önemli yatırımlar yapmaya devam ediyor ve önemli yapay zeka modeli geliştirmede öncülük ediyor, akademi ise en çok atıf alan araştırmalara öncülük ediyor.

Önceki iki YZ Endeksi raporunda vurgulanan, dikkate değer model geliştirmede endüstrinin liderliği daha da belirginleşti ve 2024’te dikkate değer modellerin neredeyse %90’ı (2023’te %60’a kıyasla) endüstriden kaynaklanıyor. Akademi, son üç yıldır çokça atıf alan (ilk 100) yayınların tek önde gelen kurumsal üreticisi olmaya devam etti.

2. Yapay zeka araştırmalarında yayınlanan toplam yayın sayısında Çin başı çekerken, ABD ise en etkili araştırmalarda başı çekiyor.

2023 yılında toplam 149 temel model yayımlandı; bu sayı, 2022’de yayımlanan miktarın iki katından fazla. Yeni yayımlanan bu modellerin %65,7’si açık kaynaklıyken, 2022’de bu oran yalnızca %44,4 ve 2021’de %33,3’tü.

 

3. Yapay zeka yayınlarının sayısı artmaya devam ediyor ve bilgisayar bilimine giderek daha fazla hakim oluyor.

2013-2023 yılları arasında, bilgisayar bilimi ve diğer bilimsel disiplinlerle ilgili alanlardaki YZ yayınlarının toplam sayısı neredeyse üç katına çıkarak yaklaşık 102.000’den 242.000’in üzerine çıktı. Orantılı olarak, YZ’nın bilgisayar bilimi yayınlarındaki payı 2013’teki %21,6’dan 2023’te %41,8’e yükseldi.

4. ABD, dikkate değer yapay zeka modellerinin önde gelen kaynağı olmaya devam ediyor.

2024’te ABD merkezli kurumlar 40 dikkate değer YZ modeli üretti ve Çin’in 15’ini ve Avrupa’nın toplam üçünü önemli ölçüde geride bıraktı. Geçtiğimiz on yılda, dikkate değer makine öğrenimi modelleri diğer ülkelerden daha fazla ABD’den kaynaklandı.

5. Yapay zeka modelleri giderek daha büyük, daha fazla hesaplama gerektiren ve daha fazla enerji gerektiren hale geliyor.

Yeni araştırma, önemli YZ modelleri için eğitim hesaplamasının yaklaşık olarak her beş ayda bir, LLM’ler için eğitim veri kümesi boyutlarının her sekiz ayda bir ve eğitim için gereken gücün her yıl iki katına çıktığını buldu. Büyük ölçekli endüstri yatırımı, model ölçeklemesini ve performans kazanımlarını yönlendirmeye devam ediyor

6. Yapay zeka modellerinin kullanımı giderek daha ucuz hale geliyor.

Dil modeli performansını değerlendirmek için popüler bir kıyaslama olan MMLU’da GPT-3.5’e (64.8) eşdeğer puan alan bir YZ modelini sorgulamanın maliyeti, Kasım 2022’de milyon belirteç başına 20,00 dolardan Ekim 2024’te milyon belirteç başına sadece 0,07 dolara düştü (Gemini-1.5-Flash-8B) – yaklaşık 18 ayda 280 kattan fazla bir azalma. Göreve bağlı olarak, LLM çıkarım fiyatları yılda 9 ila 900 kat arasında düştü.

7. Yapay zeka patentlemesi artışta.

2010 ile 2023 yılları arasında YZ patentlerinin sayısı istikrarlı ve önemli ölçüde artarak 3.833’ten 122.511’e yükseldi. Sadece son yılda YZ patentlerinin sayısı %29,6 arttı. 2023 itibarıyla Çin, tüm hibelerin %69,7’sini oluşturarak toplam YZ patentlerinde lider konumdayken, Güney Kore ve Lüksemburg kişi başına düşen YZ patenti üreticileri arasında en üst sıralarda yer alıyor.

8. Yapay zeka donanımları daha hızlı, daha ucuz ve daha enerji verimli hale geliyor.

Yeni araştırmalar, 16 bit kayan nokta işlemlerinde ölçülen makine öğrenimi donanım performansının yıllık %43 arttığını ve her 1,9 yılda iki katına çıktığını gösteriyor. Fiyat performansı iyileşti, maliyetler yılda %30 düşerken enerji verimliliği yıllık %40 arttı.

 

9. Yapay zeka eğitimlerinden kaynaklanan karbon emisyonları giderek artıyor.

AlexNet (2012) gibi erken YZ modellerinin eğitimi, 0,01 ton gibi mütevazı miktarda karbon emisyonuna sahipti. Buna karşılık, daha yeni modeller eğitim için önemli ölçüde daha yüksek emisyonlara sahipti GPT-3 (2020) 588 ton, GPT-4 (2023) 5.184 ton ve Llama 3.1 405B (2024) 8.930 ton. Bakış açısı için, ortalama bir Amerikalı yılda 18 ton karbon yayıyor.

 

 

 

Scroll to Top