Güncellendi: 29 Temmuz 2025 / Abhishek Bhardwaj
Stratejik yerlileştirme, “sadece nükleer için değil, diğer temiz teknolojiler için de” anahtar olabilir.
Nükleer enerjinin kullanımında karşılaşılan sorunlardan biri de nükleer santral kurulum maliyetlerinin yüksek olmasıdır.
ABD’li araştırmacıların yaptığı bir araştırma, Çin’in bu sorunu çözmenin bir yolunu az çok bulduğunu ve bunun küresel çabalara yardımcı olabileceğini ortaya koydu.
Araştırmacılar, ABD, Fransa ve Çin’deki nükleer santral projelerini karşılaştırarak inşaat ve işletme maliyetlerini belirlediler.
Hopkins Ralph O’Connor Sürdürülebilir Enerji Enstitüsü’nde liderlik rolü de üstlenen Dan Kammen, Johns Hopkins Üniversitesi tarafından yapılan bir basın açıklamasında, “Çin, nükleer enerji santralinin inşası ve reaktörün ömrünün başlangıcındaki işletme maliyetlerinin sürekli artması gerekmediğini gösteriyor” dedi.
Araştırmacılar, nükleer enerjinin hala ucuz olmadığını ancak Çin’in taktiklerine bakıldığında, yeni projelerin dünya çapında uygun maliyetli ve büyük ölçekte hayata geçirilmesi için fikirler sunulduğunu belirtti.
Çin ve ABD – nükleer santral maliyetleri
Johns Hopkins Üniversitesi, Harvard, CUNY ve Stony Brook Üniversitesi’nden araştırmacıların yürüttüğü araştırmaya göre, ABD’de yeni bir nükleer santralin ortalama maliyeti bugün watt başına 15 dolara kadar çıkabiliyor.
Fransız tesislerinin maliyeti çok daha düşük – watt başına yaklaşık 4 dolar – ama yine de maliyeti watt başına yaklaşık 2 dolar olan son derece standartlaştırılmış Çin tasarımı tesislerle karşılaştırıldığında yüksek.
Çalışmada, ABD’de nükleer santral inşa etmenin maliyetinin 1979’daki Three Mile Island kazasından sonra hızla arttığı belirtilirken, maliyet artışına neden olan diğer etkenlerin arasında standardizasyon eksikliği, artan işçilik ve malzeme maliyetleri ile daha fazla düzenleme yer alıyor.
Fransa’da da, ülkenin daha büyük ve daha karmaşık reaktör tasarımlarına geçmesiyle nükleer proje inşaat maliyetlerinde artış yaşandı.
Ancak Çin, son yirmi yıldır nükleer filosunu çok daha düşük bir inşaat maliyetiyle istikrarlı bir şekilde genişletiyor.
Çalışmada, “1960’lı ve 2000’li yıllar arasında inşaat maliyetleri ABD’de yaklaşık on kat, Fransa’da ise neredeyse iki kat artmışken, Çin’de 2000’li yılların başında yarı yarıya azaldı ve o zamandan beri büyük ölçüde sabit kaldı” denildi.
Çin, ölçek verimliliğine ulaşmak için daha büyük tesisler inşa etmeyi tercih etti, ancak bu tek başına maliyet düşürme eğilimini açıklamaya yetmiyor.
Pekin’in fiyatları düşük tutmadaki başarısının anahtarı
Çin’in maliyet azaltmadaki başarısının anahtarı düzenleme, üretimde yerlileşmeye odaklanma ve uzun vadeli planlamadır.
CUNY Baruch Koleji’nin Marxe Kamu ve Uluslararası İlişkiler Okulu’nda yardımcı doçent olan Gang He, “Pahalı ithalatların yerine yerli üretim bileşenlerin kullanılması maliyetleri önemli ölçüde düşürdü” dedi.
Gang, stratejik yerlileştirmenin yalnızca nükleer için değil, aynı zamanda hızla ölçeklendirmeyi hedefleyen ülkelerdeki diğer temiz teknolojiler için de anahtar olabileceğini söyledi.
Stony Brook Üniversitesi’nde yardımcı doçent olan Minghao Qiu, nükleer teknoloji ihraç eden ülkelerin, işgücünü eğitmek ve bileşenleri yerel düzeyde üretmek için ithal eden ülkelerle iş birliği yapması gerektiğini söyledi. Bu, maliyetleri düşürmeye ve inşaat sürecini hızlandırmaya yardımcı olacaktır.
Pekin, başlangıçta hemen devreye almak üzere yabancı reaktörler ithal etmiş, basit ve geleneksel bileşenleri kademeli olarak kendi ülkesinde üretmiş ve maliyetleri düşürmek için inşaat ve mühendislikte Çinli firmaları kullanmıştır.
Çalışmanın yazarları, ülkelerin dünyanın çeşitli nükleer enerji projelerinde gördüğü hem başarılardan hem de başarısızlıklardan ders çıkarmasını istiyor.
Dünya nükleer enerjiye bağımlılığını artırmaya çalışırken, Çin’den alınacak dersler kesinlikle önemli rol oynayacaktır.
Kammen, maliyet lanetini kırmanın teknolojiden daha fazlasını gerektireceğini, bunun için akıllı ve stratejik bir yaklaşım gerektiğini belirtti .
“Gelecekteki araştırma ve pratik gösterimler için önemli bir soru, nükleer santrallerin yaşlanması ve kullanım ömürlerinin sona ermesi ve devre dışı bırakma maliyetlerinin ele alınması gerektiğinde, nükleer enerjinin maliyetlerine ve risklerine ne olacağıdır” diye ekledi.
https://interestingengineering.com/energy/china-cuts-nuclear-construction-cost