17 Eylül 2024
Okuyucular Jane Austen romanının yapay zeka versiyonunu orijinaline tercih eder miydi? Profesyonel bir kütüphaneci, bilgi uzmanı ve yayınlanmış bir yazar olan Ruth Rikowski, Londra’daki CILIP(The Library and Information Assocation) etkinliğinde kütüphaneler ve yapay zeka hakkında konuştu ve bu teknolojinin geleceği hakkında bazı ilginç sorular gündeme getirdi.
2023’ün sonlarında Fransa’da düzenlenen bir çevrimiçi konferansta konuşma yapma davetini kabul ettim. Konferans ‘Trendler ve Eğitim Konferansı: modern kütüphane zorlukları, başarıları ve fikirleri: Uygulamada Kütüphanelerin Dijital Dönüşümü’ idi.
Bu yılın başlarında CILIP-in-London’ın yeniden başlatıldığını belirten bir e-posta aldım.
Karantina öncesinde Londra’daki CILIP toplantılarına katılmaktan büyük keyif almıştım; orada ‘Küreselleşme, Bilgi ve Kütüphaneler’ adlı kitabım hakkında bir konuşma yapmıştım.
Yeniden lansman sırasında CILIP-Londra Komitesi’nin iki üyesi Carl Banks ve Cassie Bowman ile konuştum ve onlara geçmişim hakkında bir şeyler anlattım.
Sonuç olarak bu yılın Eylül ayında Londra’da düzenlenen bir CILIP toplantısına çevrimiçi bir konuşma yapmak üzere davet edildim.
Konuşmama hazırlık aşamasında kısa bir zaman diliminde ‘Yapay Zeka ve Kütüphaneler’ konusunu heyecanla araştırdım.
Yapay Zeka ve Kütüphaneler Konuşmasının özeti
Konuşma, Birleşik Krallık’ın dört bir yanından ve ötesinden 100 kişinin katılımıyla başarılı oldu. İnsanların uygun zamanlarda soru ve yorumlarla araya girmelerine izin verilen etkileşimli bir ders yaklaşımına karar verdik.
Sunumlar ve tartışmalar geniş bir konu yelpazesini kapsıyordu:
- Yapay Zeka’nın bazı tanımları
- Yapay Zeka – Bir Şemsiye Terim
- Bazı önemli AI atılımlarının tarihsel özeti
- Kütüphanelerde Yapay Zeka Uygulamalarına İlişkin Kısa Literatür İncelemesi
- Kütüphanelerde Kullanılan Yapay Zeka Teknolojileri ve Uygulamaları
- Robotlar, Kütüphaneler ve Yapay Zeka
- Kütüphanelerde Yapay Zekanın Faydaları
- Kütüphanede Yapay Zekanın Zorlukları
- Yaratıcılık, Sihir, Kütüphaneler ve Yapay Zeka: Beyin Fırtınası
- Büyü ve Kütüphaneler
- Yapay Zekanın Toplumdaki Geleceği
- Gelecek: Yapay Zeka ve Yaratıcılığın Dönüştürücü Gücü ve Halk Kütüphaneleri İçin Potansiyel Etkileri
Bu, uluslararası katılımcılara Kütüphaneler için mevcut farklı Yapay Zeka teknolojileri hakkında bilgi sağlamayı içeriyordu; örneğin SSS’leri yanıtlamak için Sanal Asistanlar ve Sohbet Robotları ve raflar için robotik kütüphane sistemleri.
Ayrıca bazı faydalardan (örneğin personeli sıradan işlerden kurtarmak) ve bazı zorluklardan (örneğin işlere yönelik tehditler) bahsettim.
Tartışmalardan elde edilen sonuçlar
Katılımcıların bir kısmı yapay zeka konusunda diğerlerinden daha hevesliydi, ancak onu çeşitli şekillerde benimsememiz gerektiği konusunda genel bir fikir birliği vardı.
Paketlerde bulunacak kaçınılmaz önyargı konusunda da endişe vardı. Bilgisayarlar tüm incelikleri algılayamayacağı için bir tür insan müdahalesinin gerekli olacağı konusunda genel bir fikir birliği vardı.
Yapay zeka ile halk kütüphanelerinin geleceğinin nasıl olacağı merak konusu.
Konuşmadan sonra soru ve düşünceler
Kütüphanelerin hâlâ büyülü yerler olarak kalması mümkün olacak mı?
Ya da fiziksel kütüphaneleri tamamen kaybedip dijital kütüphanelere bağımlı hale gelebilir miyiz? Fiziksel kütüphane kalırsa hangi tür kitaplara ev sahipliği yapacak?
Örneğin, yapay zeka yazılımı bir yazarın tarzına göre roman yazabiliyorsa, bunun yazarlar/potansiyel yazarlar ve kütüphane koleksiyonu ve satın alma politikaları üzerinde nasıl bir etkisi olabilir?
Canlı kitap söyleşileri ve kitap tanıtımlarına devam edecek miyiz?
Bir şirket yapay zekayı kullanarak geleneksel klasiklere dayalı ‘yeni’ klasik kurgu üretirse, telif hakkı kime ait olacak?
Ve şirketlerin AI tarzında hangi yeni kitapları yazacaklarına karar vermeleri üzerindeki etkisi ne olurdu – örneğin DH Lawrence artık modası geçmiş olduğundan onun tarzında AI kitapları muhtemelen üretilmiyor. Oysa Jane Austen tekrar moda olduğu için onun tarzında AI kitapları yazılabilir. Okuyucular AI versiyonunu mu yoksa orijinal versiyonu mu tercih eder? İnsanlar AI versiyonunu okursa bu orijinal versiyonun okunmasını teşvik eder mi yoksa caydırır mı?
https://www.cilip.org.uk/news/682232/Will-AI-detract-from-the-magic-of-Libraries.htm